Rodzice adopcyjni zostali zrównani w prawach z rodzicami biologicznymi więc po przeprowadzeniu adopcji, mogą korzystać z urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego, a także urlopu wychowawczego.
Urlop przysługuje rodzicowi adopcyjnemu z dniem rozpoczęcia okresu preadopcyjnego. W celu otrzymania urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego należy złożyć u pracodawcy pisemny wniosek o udzielenie urlopu oraz dokument z Sądu potwierdzający o toczącej się sprawie o przysposobienie, zawierający datę urodzenia dziecka (np. postanowienie Sądu dotyczące ustanowienia okresu osobistej styczności).
Wniosek o udzielenie urlopu na warunkach rodzicielskiego należy dostarczyć pracodawcy najpóźniej 21 dnia po przysposobieniu lub przyjęciu dziecka na wychowanie. Pracodawca jest zobowiązany do uwzględnienia takiego wniosku.
Urlop wychowawczy przysługuje pracownikowi zatrudnionemu co najmniej 6 miesięcy w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Wymiar urlopu wychowawczego wynosi do 36 miesięcy i jest udzielany na okres nie dłuższy niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia. Urlop wychowawczy jest udzielany na pisemny wniosek pracownika składany w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika. Urlop wychowawczy jest udzielany nie więcej niż w 5 częściach.
Od 2016 roku z prawa do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego czy urlopu na warunkach rodzicielskiego mogą korzystać nie tylko osoby pracujące na podstawie umowy o pracę. Takie uprawnienia przysługują już także osobom, które podlegają dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu, czyli m.in. zleceniobiorcom lub osobom prowadzącym działalność gospodarczą. Dotyczy to również przypadku, gdy wykorzystywany jest urlop dla pracownika przysposabiającego dziecko.
Osobom korzystającym z urlopów związanych z rodzicielstwem przysługuje zasiłek macierzyński. Również tym rodzicom, który wykorzystują urlop dla pracownika przysposabiającego dziecko. Jego wysokość zależy od tego, czy został złożony wniosek o udzielenie tych urlopów. Jeżeli wniosek wpłynął do pracodawcy nie później niż 21 dni od daty adopcji lub przyjęcia dziecka na wychowanie, za czas urlopu na warunkach macierzyńskiego i rodzicielskiego przysługuje świadczenie w wysokości 80%. Natomiast jeżeli wniosek nie został złożony, zasiłek będzie wynosić 100% za okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz część urlopu rodzicielskiego, a za pozostały okres pracownik otrzyma 60% świadczenia.
apl. adw. Marta Kaczmarek
