Powyższą kwestię reguluje art. 588 kodeksu postępowania cywilnego (kpc). Zgodnie z treścią tego przepisu: postanowienie orzekające przysposobienie staje się skuteczne po uprawomocnieniu się. Postanowienia takiego sąd opiekuńczy nie może zmienić ani uchylić.
Artykuł 588 kpc stanowi wyjątek od zasad wymienionych w art. 577 i 578 kpc, co oznacza, że postanowienie orzekające przysposobienie staje się skuteczne po uprawomocnieniu się, a nie z chwilą ogłoszenia. Skuteczność zaś polega na tym, że orzeczenie wywiera skutki samo przez się, bez potrzeby podejmowania jego wykonania.
Postanowienie takie nie może być przez sąd opiekuńczy zmienione lub uchylone, w przeciwieństwie do zasady z art. 577 kpc. Nie oznacza to jednak braku możliwości zmiany rodzaju przysposobienia na podstawie art. 124 § 3 kro (na żądanie przysposabiającego i za zgodą osób, których zgoda jest do przysposobienia potrzebna, sąd opiekuńczy może w okresie małoletności przysposobionego zmienić przysposobienie orzeczone stosownie do § 1 na przysposobienie, którego skutki podlegają przepisom art. 121-123 kro)
Orzeczenie o przysposobieniu ma charakter konstytutywny (tworzy nowe prawa i obowiązki) i jest skuteczne erga omnes (wobec wszystkich).
Zarówno od postanowienia orzekającego przysposobienie, jak i od postanowienia orzekającego zmianę rodzaju przysposobienia, wydanych przez sąd drugiej instancji, przysługuje skarga kasacyjna (art. 5191 § 2 kpc). W doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się, że możliwe jest również wznowienie postępowania na zasadach ogólnych (postanowienie SN z dnia 13 lutego 1980 r., III CRN 181/79, OSNC 1980, nr 10, poz. 193).
apl. adw. Marta Kaczmarek